Η ατομική θεραπεία συνίσταται στη διαδικασία κατά την οποία θεραπευτής και θεραπευόμενος αλληλεπιδρούν με στόχο την ικανοποίηση του αιτήματος για αλλαγή που αυτόματα τίθεται από το άτομο όταν αναζητά την υποστήριξη κάποιου ειδικού σε θέματα ψυχικής υγείας.
Τα αιτήματα των θεραπευόμενων αφορούν κυρίως την αντιμετώπιση συγκεγκριμένων συμπτωμάτων (έντονο άγχος ή θλίψη, φοβίες, χαμηλή αυτοεκτίμηση, ψυχοσωματικά συμπτώματα) ή ψυχοπιεστικών καταστάσεων της καθημερινότητας (διαζύγιο, πένθος, απώλεια εργασίας). Συχνά, όμως, εκφράζουν την ανάγκη να γνωρίσουμε καλύτερα τον εαυτό μας, να αναδείξουμε και να αξιοποιήσουμε τις ικανότητες που διαθέτουμε, να βελτιώσουμε τις διαπροσωπικές μας σχέσεις και να εξασφαλίσουμε τις προϋποθέσεις εκείνες που θα μας βοηθήσουν να συνεχίσουμε απρόσκοπτα την ανοδική μας πορεία στη ζωή.
Προϋπόθεση για την επίτευξη αλλαγής αποτελεί η δημιουργία μίας θεραπευτικής σχέσης ανάμεσα στο θεραπευτή και το θεραπευόμενο, η οποία θα εξασφαλίζει στο θεραπευόμενο ότι οι σκέψεις και τα συναισθήματα του αντιμετωπίζονται με σεβασμό και γίνονται πλήρως αποδεκτά από το θεραπευτή.
Η εδραίωση της θεραπευτικής σχέσης επιτρέπει τη διερεύνηση εκ μέρους του θεραπευόμενου των βασικών αξιών που έχουν διαμορφώσει εώς τώρα τη ζωή του, την επαναξιολόγηση τους και τον επανακαθορισμό αυτών, μέσω της διατήρησης όσων συμβάλλουν στην πρόοδο του ατόμου και της αντικατάστασης όσων καθιστούν το άτομο μη λειτουργικό.
Ως απόρροια της θεραπευτικής διαδικασίας, το άτομο αποκτά επίγνωση της εσωτερικής του πραγματικότητας και του πώς οι εκδηλώσεις αυτής επιδρούν στη διαμόρφωση της ζωής του στο σύνολο της, ώστε να είναι σε θέση να αναλάβει την ευθύνη των σκέψεων, των συναισθημάτων και της συμπεριφοράς του, να αναλάβει την ευθύνη της ύπαρξής του.